'Dit is een verdrietig muziekje.'
We kijken dwdd, naar de aflevering ter herinnering aan Joost Zwagerman.
Dochter stopt met waar ze mee bezig is en kijkt aandachtig naar het beeldscherm.
Ik vertel haar dat de mensen verdrietig zijn omdat er een meneer is doodgegaan.
'Wat zielig voor die meneer dat hij is doodgegaan'.
Ik vertel verder dat de meneer zichzelf heeft doodgemaakt omdat hij ziek was.
'Dat noemen ze zelfmoord'.
Dochter is er even stil van.
'Kan dat, jezelf doodmaken?' vraagt ze me.
Als ik bevestigend antwoord, vraagt ze zich af hoe dat kan.
Ik laat het even in het midden. Geen idee hoe hij het heeft gedaan.
Als ze aandringt vertel ik over de, in mijn beleving, minst heftige mogelijkheid.
'Als je 10000 aspirines slikt, dan ga je dood'.
Dochterlief was bijna 5 toen ze zich bewust werd van haar eigen eindigheid. Ze was er intens bang voor. We spraken er vaak over en ik vertelde haar dat het nog lang zou duren.
Ze was er niet gerust op en bleef ons vertellen dat ze niet dood wilde en altijd wilde blijven leven.
De dag nadat dochter instortte en de maanden erna, toen ze in coma lag, heb ik vaak aan haar grote angst teruggedacht.
Alsof ze het wist.
Toen ze ontwaakte, revalideerde en herstelde, was de dood en het doodgaan bij haar wat naar de achtergrond verschoven.
Nadat Bianca overleed hebben we het er wel eens over gehad.
Ik achtte haar sterk genoeg om onze waarheid te kennen en vertelde haar dat we ook heel erg bang waren dat zij dood zou gaan, toen.
Het maakte indruk. Zo ziek was ze dus geweest.
En nu heeft die 'lieve meneer', 'oom Joost Zwagerman' zoals ze hem snel noemt, zichzelf doodgemaakt.
'Mama, maar als je jezelf dood kan maken, kun je jezelf dan ook weer levend maken?'
Ik antwoord ontkennend. Ze kruipt tegen haar oma aan op de bank en stilletjes kijkt ze een tijdje naar de uitzending.
'Dat dat toch kan, jezelf expres doodmaken' mompelt ze zachtjes voor zich uit.
Verbijsterd, net als zovelen, dat mensen zo wanhopig zijn dat ze daar voor kiezen.
